Cosi fan Tutte

Zoek twee onafscheidelijke liefdesparen. Stuur de mannen naar de oorlog – maar niet heus. Laat ze vermomd terugkeren en elkaars geliefde verleiden. Wedden dat het lukt? Nee, dit is geen trailer voor een zoveelste realityshow, maar de centrale opzet van Così fan tutte, de laatste samenwerking tussen Lorenzo Da Ponte en Wolfgang Amadeus Mozart.

In deze opera buffa brengt de verlichte filosoof Don Alfonso zijn proefkonijnen samen als partikels in een alchemistisch experiment. Zijn missie: proefondervindelijk bewijzen dat trouw in de liefde niet bestaat. Met de rede als kompas en de vrijgevochten Despina als sidekick zet hij alle relatie clichés op de helling.

Vier jaar na de bejubelde première in de Parijse Opéra Garnier – en door het coronavirus een seizoen later dan voorzien – komt Anne Teresa De Keersmaekers Così fan tutte naar Vlaanderen. Haar geabstraheerde regie zou wel eens dé 21e-eeuwse sleutel kunnen zijn tot deze ambigue tragikomedie.

In een witte, lege toneelruimte ensceneert de choreografe haar eigen experiment: een onderzoek naar de chemie tussen zang en beweging. Elke vocale solist wordt geschaduwd door één danser van Rosas, die de vulkanische spanning tussen tekst en muziek belichaamt. Meer dan eens geeft Mozart immers zijn eigen draai aan geijkte conventies en aan Da Ponte’s libretto, dat onder het komische oppervlak een literaire en dichterlijke weelde herbergt. Volgens De Keersmaeker transmuteert Mozarts muziek de schijnbaar banale boulevardklucht tot een contemplatie met haast kosmisch-religieuze allures. Ook haar Così fan tutte is een melancholische meditatie over verlangen en dood, over de complexiteit van de menselijke ziel.